Eğer Çocuğunuz Zorbalığa Maruz Kalıyorsa Ne Yapmalı?

Çocuğunuz Zorbalığa Maruz Kalıyorsa Ne Yapmalı?

İyi bir arkadaş çocuğun başkalarından gelecek olan zorbalığa karşı koruyabilir. Bunun dışında bir de kendi çocuğunuzun bir zorbaya dönüştüğünü düşünün. Bu durumda ne yapmak lazımdır? Zorbaca davranışlar fiziksel olmayıp da sözlü olarak gerçekleşiyor olsa bile erken yıllarda kontrol altına alınmazsa bu tür davranışlar yetişkinliğe doğru katlanarak devam ediyor. Düzgün bir aile hayatına sahip olamamış çocukların da (sinir bozucu ve etkisiz disiplin, zayıf anne baba yönlendirmesi, ebeveyn şefkati eksikliği ve problemleri saldırgan davranışlarla çözmek gibi tecrübeler yaşamak) ileri ki yıllarda zorba olma ihtimallerinin yüksek olduğu bulunmuş. Günlük hayatınızdan pek çok çocuğun kaba ve argo sözler sarf ettiğini veya yaşıtlarının ellerindeki bir şeyi zorla alamaya çalıştıklarını görmüşsünüzdür. Çocukların çoğu büyüdükçe bu davranışından vazgeçebilir fakat bu konuda erkeklerin kızlardan daha ısrarcı oldukları görülmüştür. Kabadayılık taslamaya eğilimli olan erkek çocuklar bedensel olarak asabiyet gösteremeyecek durumda olsalar dahi iki ve beş yaşları arasında agresif hareketlerde bulunmaya devam edebilir ve müdahale edilmezse ileride her zaman hata yapan ihmalkar bir insana dönüşebilir. Bebeğinizin oyununa düzgünce devam etmediğini fark ettiğinizde müdahale etmeniz çok önemli. Çok erken yaşlardan itibaren hangi davranışların kabul edilir hangilerinin edilemez olduğunu açıkça belirtmeniz gerekir. Elbette çocuğunuzun diğer çocuklarla anlaşmazlık içine girdiği zamanlar olacaktır. Bunun için daha en baştan çocuğunuza diğer çocukları asla incitmemesi gerektiği konusunda ısrarcı olmanız önemlidir. Eğer bu davranışlarında ısrar ediyorsa onu bulunduğu ortamdan uzaklaştırarak böyle davrandığı sürece yalnız kalacağını söyleyebilirsiniz. Oyuncakları paylaşması için onu ikna etmeniz ve gerekli durumlarda dikkatini başka bir şeye çekerek diğer oyuncaklarla oynamasını sağlamanız oyunun düzenini korumanız için faydalıdır. Eğer grup içinde başka bir çocuk zorbalık yapıyorsa zorbalık yapan çocuğun evden gitmesini isteyemezsiniz. Burada yapacağınız en mantıklı şey çocuğunuza onu gösterip bu tür davranışları asla uygun görmediğinizi bilmesini sağlamak. Çocuğunuza o çocuğun hareketlerini hiç beğenmediğinizi ve bu konuda ne kadar üzüldüğünüzü gösterin. Böylece maruz kaldığı zorba davranışlarla daha iyi başa çıkar. Neler hissettiğini bildiğinizi ve onun tarafında olduğunuzu görürse sizin bu konudaki fikirlerinizi daha kolay kabul eder.

Zorba İnsanlar

Zorba bir kişi kendisinden güçsüz olanlara daha fazla zarar vermektedir. Zorbalık içerisinde zorba, kurban, kışkırtıcı seyirci ve tarafsızlar vardır. Kışkırtıcı seyirci genellikle zorbanın destekçileri olmaktadır. Tarafsızlar ise çekingen ve kararsız olan grup. Zorba empati yoksunudur, yaptıklarından pişman olmaz, duygusal olarak etkilenmez. Kurban ise genellikle pasif, benlik saygısı düşük, edilgen ve en önemlisi kaygılı bir kişilik özelliğine sahiptir. Kurbanın daha az sayıda arkadaşı vardır veya hiç yoktur. Zorba çocuklar bebekken “zor çocukturlar” yani zor bir mizaca sahip olarak dünyaya gelmişlerdir, anne babası aşırı otoriter ya da aşırı ilgisizdir. Çocuğunuza başka bir çocuk tarafından zorbalık uygulandığını hissettiğiniz anda olaya müdahale etmeniz çok önemlidir. Hiçbir çocuk böyle bir durumla kendi kendine baş edemez. Çocuğunuzun sizi kendi etrafında görmeye ve konuyu ciddiye almanızı bilmeye ihtiyacı vardır çünkü bu sayede kendini güvende hisseder. Eğer bu zorbalık kreşte oluyorsa görevlilere bunu durdurmak için ne yapmaları gerektiğini anlatmanız gerekir. Zorbalık siz çocuğunuzun yanındayken gerçekleşiyorsa, o zaman ilk yapmanız gereken şey yine çocuğunuzu korumak olmalı. Eğer mümkünse diğer çocuğun ebeveyninden de bu işe müdahale etmesini isteyebilirsiniz. Başkasının çocuğunu disipline edemeyeceğinize göre anne babalardan yardım almak en doğrusudur. Kurban olan ya da kurban olmaya meyilli çocuklara yapılması gereken şeyler ilk olarak iletişim becerisi kazanmaları, etkin olabilecekleri ve özgüvenlerini kazanabilmeleri için uygun ortam hazırlamalıyız. Okullarda zorbalığa maruz kalan çocuklar genelde bunun farkına varmıyor ya da tehdit ediliyorlar ve bu sebeplerden dolayı kimseye anlatmıyorlar. Bunun farkına varmasını sağlamamız gerekiyor. “Bak güçlü olan çocuklar biraz zayıf olanlara böyle davranabiliyorlar, sana böyle davranan biri var mı? Eğer varsa bunu yapmaya hakkı yok, bize söylemen lazım” şeklinde farkındalık kazandırmak gerekir. Zorba çocuklarla ilgili belli kuralların belirlenip bunların uygulanması gerekir. Duyguları tanımlayabilmesi ve ifade edebilmesi için eğitilmeleri gerekir bu tür çocukların. Empati yeteneğinin geliştirilmesi ve kendi güçlü gösterebileceği başka alanlara yönlendirilmeleri gerekir. Örneğin spor faaliyetlerine katılabilir bu şekilde enerjisini başka yöne aktarmış olur. İletişim becerileri kazandırılmalı ve yeni arkadaşlar edinmesi için ortam hazırlanmalıdır.